Το Κηρύκειο του Ερμή

Δύο Φίδια περιτυλιγμένα γύρω από ένα κεντρικό ραβδί. Ένα χιλιόχρονο σύμβολο, του οποίου η ερμηνεία, αναμφισβήτητα, είναι από τις πιο πλούσιες και πλατιές που μπορούμε να συναντήσουμε στο χρόνο και στο χώρο..

Ένα σύμβολο πολύ παλιό, που οι Έλληνες το είχαν πάρει από τους Αιγυπτίους, αφού βρίσκουμε το Κηρύκειο ήδη στις πρώτες Δυναστείες, χαραγμένο σε μερικές κατασκευές.

Επίσης, υπάρχει στην Αρχαία Σουμερία, στα χέρια του Έα (του τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδας των Χαλδαίων), ακόμα και στους προϊνκαϊκούς λαούς του πολιτισμού του Τσαβίν, στην οροσειρά των Άνδεων.

Ο Θωτ και ο Σέραπις στην Αίγυπτο, ο Εσμούν στην Εγγύς Ανατολή, ο Ασκληπιός, ο Πλούτωνας και τέλος ο Ερμής, είναι μερικοί από τους θεούς που σε διάφορες φάσεις και πολιτισμούς έφεραν το Ιερό Κηρύκειο στα χέρια τους.

Το Κηρύκειο, εκτός από κοσμικο-αστρολογικό σύμβολο, είναι επιπλέον φυσιολογικό και πνευματικό. Σαν κοσμικό σύμβολο, η Σοφία που περιέχει και μεταδίδει στον άνθρωπο είναι τόσο πλούσια και παγκόσμια, που καλύπτει το γνωστό φάσμα των Επτά Κλειδιών ερμηνείας, από το βιολογικό μέχρι το ιστορικό, σαν εξελικτική πορεία των Όντων.

Αλλά πέρα από τις διάφορες εμφανίσεις του συμβόλου ανάμεσα στους ανθρώπους, πρέπει να διακρίνουμε σ’ αυτό τη σύνθεση μιας παγκόσμιας αντικειμενικής αλήθειας, σε σχέση με την αγωγή των φυσικών και των μεταφυσικών φαινομένων της εξέλιξης. Οι αντικειμενικές όψεις της πραγματικότητας -τις οποίες σήμερα είναι πιο εύκολο να γνωρίσουμε και επομένως να δεχτούμε, εξαιτίας της επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης- εκφράστηκαν παλιά από τους διάφορους πολιτισμούς, που και αυτοί τις είχαν καταλάβει και βιώσει με τον τρόπο τους.

Παραδείγματος χάριν, η εξέλιξη των πολιτισμών είναι “διαλεκτική” (όπως είπε ο Χέγκελ) και διακυμαίνεται ανάμεσα σε δύο ακραία σημεία: την Ύλη και το Πνεύμα. Από την ιστορική άποψη (τώρα αναλύουμε το «Ιστορικό Κλειδί, σύμφωνα με την Εσωτερική Φιλοσοφία) οι πολιτισμοί ακολουθούν στην εξέλιξή τους ημιτονοειδείς καμπύλες. Στο σχέδιο μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι στο σημείο Χ ο πολιτισμός βρίσκεται σε ισορροπία. Εξελικτικά, με το πέρασμα του χρόνου, επέρχεται μια μεγαλύτερη πνευματικότητα (άνοδος της καμπύλης Ω) και αναπόφευκτα μία μεγαλύτερη μυστικιστική αποκόλληση από την πραγματικότητα και από τον υλικό κόσμο. Ταυτόχρονα, παράγεται συμμετρικά μία ελάττωση του υλισμού και της πρακτικής δράσης (κατέρχεται η καμπύλη Α). Τότε ο πολιτισμός αρχίζει και πέφτει, μέχρι που πεθαίνει κατακτημένος από έναν εξωτερικό εχθρό, από έναν πιο πρακτικό πολιτισμό, προσαρμοσμένο στη σκληρότητα της πραγματικότητας.

Από το σημείο ισορροπίας Ψ του πολιτισμού, η πνευματικότητα μειώνεται στο ελάχιστο, οι θρησκείες φθίνουν, ενώ αντίθετα ανέρχεται η καμπύλη Α και ο υλισμός φτάνει στο μάξιμουμ του... μεγάλα τεχνολογικά κατορθώματα, αλλά ο πολιτισμός καταστρέφεται από μέσα, εξαιτίας εσωτερικών εντάσεων και άγχους, εξαιτίας της έλλειψης ιδεωδών και της έλλειψης του ιερού.

Έτσι εξελίσσονται διαλεκτικά οι πολιτισμοί, σχηματίζοντας ημιτονοειδείς καμπύλες μέσα στα δύο άκρα της υπερβολής και της έλλειψης ουσιωδών αντιλήψεων, ή με άλλα λόγια, του πνεύματος και της ύλης. Αυτή είναι μια αποδεδειγμένη ιστορική  και ανθρώπινη πραγματικότητα (βλ. Χέγκελ, Σπέγκλερ, Α. Τόϋμπι κ.α.) Αν θέλαμε να συμβολίσουμε με κάποιο τρόπο αυτήν την πραγματικότητα,  το Κηρύκειο του Ερμή θα ήταν το πλέον κατάλληλο σύμβολο. Μήπως οι αρχαίοι, μεταξύ άλλων, ήθελαν να μας μεταδώσουν αυτή την ιστορική διδασκαλία με το χιλιόχρονο αυτό σύμβολο;


Στον αστρονομικό τομέα, το Κηρύκειο συνδέεται με τις κινήσεις των διπλών άστρων που σχηματίζουν ένα συνδυασμένο ζευγάρι, ανατρέχοντας το διάστημα σαν να ήταν δυο περιπλεγμένα φίδια, όπως στην περίπτωση του Σείριου και του συντρόφου του.

Σε αμέτρητες περιπτώσεις της Φύσης βλέπουμε αυτό το σύμβολο να λειτουργεί και να δείχνει στους ανθρώπους μία βαθιά διδασκαλία. «Ό,τι ενώνεται, κάποτε θα χωριστεί για να ξαναενωθεί αργότερα».

Μεταφυσικά, το Κηρύκειο αναπαριστάνει την πτώση ή εκδήλωση των πνευματικών και ενεργητικών Δυνάμεων μέσα στην Ύλη, που οι σύγχρονες φιλοσοφίες ονομάζουν φαινομενικό κόσμο.

Οι ινδοί Σοφοί έλεγαν ότι αυτές οι Δυνάμεις συσχετίζονται με τη γη με τρεις όψεις: ΠΡΑΝΑ, ΦΟΧΑΤ και ΚΟΥΝΤΑΛΙΝΙ, όντας αυτή η τελευταία η ανώτερη και κεντρική “Δύναμη”.

Οι αρχαίες Κοσμοθεωρίες συμπίπτουν στη θεώρηση ενός Απόλυτου Θεού, από τον οποίο αρχικά πήγασαν τα πάντα και ακολούθησε η βαθμιαία εκδήλωσή τους μέχρι τον κόσμο των μορφών. Έτσι, οι αρχαίοι βραχμάνοι συσχέτισαν τη δημιουργία των όντων με την εκπνοή που βγαίνει απ’ το στόμα του θεού Βράχμα. Κατόπιν, με την εισπνοή, τα πάντα θα ξαναγύριζαν σ’ Αυτόν.

Μερικές Προσωκρατικές Σχολές μιλούσαν για το ανοδικό και για το καθοδικό τόξο της Εξέλιξης, για να δείξουν αυτήν την πτώση των θείων σωματιδίων, τα οποία έπρεπε ξανά ν’ ανέβουν, καθαρισμένα από αυτήν την κηλίδα ή “πρωταρχική αμαρτία”. Στο Κηρύκειο του Ερμή το καθοδικό τόξο αναπαριστάνεται από τα περιτυλιγμένα Φίδια, τα οποία θα απορροφηθούν στο κεντρικό ραβδί, αφήνοντας ελεύθερο το ηλιακό Πτηνό που, καθισμένο στο ανώτερο σημείο του, περιμένει την ευκαιρία για να πετάξει και να ολοκληρώσει την ανοδική Πορεία της Εξέλιξης.

Αστρονομικά, η κεφαλή και η ουρά αναπαριστάνουν τα σημεία της εκλειπτικής, όπου οι πλανήτες, ακόμα και ο ήλιος και η Σελήνη, πλησιάζουν σ’ ένα στενό αγκάλιασμα. Όλα αυτά, συνοπτικά, αφορούν τον Μακρόκοσμο.

Ας δούμε τώρα λίγα για τον Μικρόκοσμο.

Από φυσιολογική άποψη το Κηρύκειο σημαίνει τη δυνατότητα να ξαναδημιουργηθεί η Ισορροπία μέσα στη Ζωή σαν Ενότητα, καθώς και τα ζωτικά ρεύματα που παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στις διάφορες βιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος.

Έτσι, το Σχέδιο του Νόμου του Κηρυκείου, ανάμεσα σε άλλα παραδείγματα, το ακολουθούν οι αλυσίδες του Δεσοξυριβοζονουκλεϊνικού οξέος που θεμελιώνουν τη Ζωή, οι νευρικές ίνες του συμπαθητικού νευρικού συστήματος στα ανώτερα ζώα, οι ρυθμοί της αναπνοής στο αναπνευστικό σύστημα κλπ.

Αυτή η Εσωτερική Επιστήμη, η τόσο παλιά, την οποία οι αρχαίοι Σοφοί ονόμαζαν Αλχημεία, (σήμερα θα τη λέγαμε Πυρηνική Φυσική), ερμήνευε τα δύο αυτά ρεύματα σαν όψεις της ίδιας ενέργειας που ενώνονται σε μία τρίτη, συνθετική και ανώτερη. Ανάμεσα στα σύμβολα του θειαφιού και του υδραργύρου εξέφραζαν τις δύο Δυνάμεις που εναλλάσσονται ρυθμικά και αρμονικά στη Φύση με ημιτονοειδή τρόπο. Με σύμβολα τα Φίδια ή τους δύο Δράκοντες αναπαρίσταναν τις δύο σπείρες, ανοδική η μία και καθοδική η άλλη, που περιγράφει η ηλιακή τροχιά, και πολώνονται σαν ροή Ζωής και Θανάτου στο χειμερινό και στο θερινό ηλιοστάσιο αντίστοιχα (όπως στις αρχαίες τελετές και λατρείες Γέννησης, Θανάτου και Ανάστασης του Ήλιου, που ακόμα επιβιώνουν εν μέρει στο Χριστιανισμό), όπως φαίνεται στο σχέδιο κάτω σε δισδιάστατη προοπτική, σχηματίζοντας ένα πανάρχαιο σύμβολο που βρίσκεται σε πολλές παραστάσεις της αρχαιότητας, καθώς και στην Ελλάδα, κυρίως στο Μυκηναϊκό και Μινωικό Πολιτισμό.

Άλλο ένα ενδιαφέρον σημείο στο θέμα του συμβολισμού και της σημασίας του Κηρυκείου του Ερμή είναι ότι το βρίσκουμε όχι μόνο στην Ελλάδα ή στην Αίγυπτο -από όπου φαίνεται πως το πήραν οι Έλληνες- αλλά και σε πολλούς πολιτισμούς που υποτίθεται ότι δεν μπορούσαν να έχουν σχέση με τους πολιτισμούς της Μεσογείου, όπου συνήθως συναντάμε αυτό το σύμβολο. Έτσι το βλέπουμε στους Ίνκας, στους Μάγια, στους Ζαποτέκα του Μεξικού και σε άλλους νοτιο-αμερικάνικους πολιτισμούς, καθώς και στις λατρευτικές αναπαραστάσεις της Γκουδέα της Σουμερίας και στους Κινέζους και Ιάπωνες Φιλοσόφους.

Ο ερευνητής μπορεί δίκαια να αναρωτηθεί, πώς είναι δυνατό να υπάρχει το ίδιο σύμβολο, στα ίδια μεταφυσικά ή αποκρυφιστικά πλαίσια, σε πολιτισμούς που βρίσκονταν τόσο απομακρυσμένοι μεταξύ τους στο χώρο και στον ιστορικό χρόνο. Η απάντηση δεν έχει βρεθεί ακόμη, παρόλο που το πρόβλημα, σε σχέση μ’ αυτό και παρόμοια θέματα “περί Συγκριτικής Συμβολολογίας”, απασχολεί πολύ το νου των ειδικών.

Δύο μόνο λύσεις υπάρχουν για να εξηγήσουμε λογικά το φαινόμενο αυτό, που κατά κάποιο τρόπο γκρεμίζουν τις μέχρι τώρα κατεστημένες θεωρίες.

Η μία είναι ότι υπήρξαν σχέσεις μεταξύ των διαφόρων πολιτισμών των πέντε ηπείρων, άγνωστες, που ούτε καν μπορούμε να τις διανοηθούμε. Αναρωτιόμαστε, πώς μπόρεσαν να καλύψουν τεράστιες αποστάσεις που χωρίζουν τις ηπείρους, χωρίς τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα συγκοινωνίας; Ποιοι ήταν αυτοί οι Συντονιστές της Κοινής Σοφίας; Μόνο στους Μύθους και στις Εσωτερικές Παραδόσεις μπορούμε να βρούμε μία απάντηση, αν και ίσως δεν είναι Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, αν αποκλείσουμε την ύπαρξη σχέσεων μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών, πρέπει να παραδεχτούμε ότι όλοι αυτοί κατείχαν τα κλειδιά για να φθάσουν σε μία πραγματικά Αντικειμενική και Κοινή Αλήθεια, που εκφράζεται με Παγκόσμια Σύμβολα, κάτι σαν το Συλλογικό Ασυνείδητο του Κ. Γιούγκ.


Ο Εσωτερισμός δέχεται και τις δυο εκδοχές, αφού υπάρχουν ενδείξεις για την επικοινωνία μεταξύ των ηπείρων. Εξάλλου, υπάρχει πραγματικά ένα αντικειμενικό Υπερσυνείδητο επίπεδο, στο οποίο κατοικούν τα Αρχέτυπα της Αλήθειας, το οποίο συνέλαβαν οι Μύστες όλων των εποχών και το εξέφρασαν με Ιερά Σύμβολα.

Ο Μύθος αφηγείται ότι δύο Φίδια πάλευαν μεταξύ τους. Ξεσχίζοντας το ένα το άλλο, έπεσαν αιμόφυρτα και τότε ο Ερμής έβαλε ανάμεσά τους το Κηρύκειό του, γύρω από το οποίο τα Φίδια τυλίχτηκαν ήρεμα, θεραπευμένα από τις πληγές τους. Αυτό είναι σήμερα ένα εξωτερικό σύμβολο της ιατρικής και της φαρμακολογίας, αφιερωμένο στο γιο του Απόλλωνα, τον Ασκληπιό, που έμαθε τη “Χρήση” της ενέργειας του ιερού Κηρυκείου. Αλλά εσωτερικά συμβολίζει κάτι περισσότερο από την απόκτηση της φυσικής υγείας. Είναι η απόκτηση της Ισορροπίας των δύο συμπληρωματικών ενεργειών -δηλαδή των κραδασμών που δονούν σε ημιτονοειδείς μορφές, όπως το Φίδι- που επιτρέπει στον άνθρωπο να κατακτήσει τη φύση του και τη φύση του Κόσμου). Είναι το Yin -Yang στην Κίνα, η Ίντα και Πιγκάλα στην Ινδία… Η κατοχή του Κηρυκείου σημαίνει την κατάκτηση των εσωτερικών Ψυχοπνευματικών Δυνάμεων του Ανθρώπου. Ο κύριος του Φιδιού είναι ο Μύστης που ξεπέρασε το ανθρώπινο επίπεδο. Συμβολιζόταν μ’ ένα Φίδι στο μέτωπο, όπως με την κόμπρα στην Αίγυπτο ή στην Ινδία.

Στη Βίβλο, όταν ο Αδάμ και η Εύα ήταν πάνσοφοι και ευτυχισμένοι στον Παράδεισο, προσπάθησαν να ενεργήσουν, δηλαδή να γνωρίσουν το Καλό και το Κακό, την Ανώτερή και θεία φύση τους. Μπήκαν λοιπόν σ’ επαφή με το Φίδι (σύμβολο της συνείδησης του Καλού και του Κακού, της Ελευθερίας και του Νου) που ήταν περιτυλιγμένο στο Δέντρο της Ζωής και του Σύμπαντος-Κόσμου. Δοκίμασαν “τη Δύναμη” και “έπεσαν”. Συμβολικά, πρόκειται για την ανθρώπινη “Πτώση”, επειδή αποκτήθηκε η Συνείδηση για την ύπαρξη “της Δύναμης” που θα επέτρεπε την μελλοντική άνοδο, όταν οι άνθρωποι θα κατακτούσαν τη Γνώση για τη “Χρήση” της Δύναμης του Φιδιού. Το Σύμβολο του Φιδιού (ή δύο Φιδιών) τυλιγμένου γύρω από το Δένδρο της Σοφίας, της Ζωής και του Κόσμου, είναι παγκόσμιο. Το Κηρύκειο λοιπόν είναι σύμβολο ΣΟΦΙΑΣ και ΔΥΝΑΜΗΣ.

Επομένως, πρόκειται για έναν παγκόσμιο Μύθο, που εκφράζει μια κοινή αλήθεια, ένα Νόμο της Φύσης, ένα Μυστήριο του Ανθρώπου. Πιο πέρα από τις διαφορές που βρίσκουμε στις θρησκείες (που πάντα βασίζονται στο Μύθο, σαν πνευματική και ψυχολογική πραγματικότητα), υπάρχει μία αιώνια διδασκαλία που δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Μια διδασκαλία που μπορεί να μεταδώσει στον άνθρωπο το Κλειδί της Σοφίας και της Ευτυχίας. Ο Άνθρωπος δεν είναι μόνος του, ο Άνθρωπος είναι γεμάτος Μυστήρια. Είδαμε ένα από αυτά. Τώρα μένει, όχι μόνο να καταλάβουμε, αλλά και να εφαρμόσουμε.

Η Σοφία υπάρχει επάνω, η εξήγηση και μετάδοσή της κάτω. Η εφαρμογή όμως, αναγνώστη, βρίσκεται μέσα σου, και αυτή είναι η αληθινή Φιλοσοφία.


Αρκεί να τολμάς, να θέλεις και να ξέρεις, να μπορείς.



nea-acropoli-athens.gr